Брифингте Шығыс Қазақстан облысының сейсмикалық қауіпсіздігі туралы айтылды
Жыл басынан бері аймақта екі баллдан асатын үш жер сілкінісі болды. Олар бойынша зардап шеккендер мен қиратулар тіркелген жоқ. Дегенмен, Шығыс Қазақстан облысы сейсмикалық қауіпті аймақ болып танылады. Аумағында 75 сейсмикалық қауіпті елді мекен бар. Аймақ ықтимал жер сілкіністеріне дайын ба? Аймақтың сейсмикалық қауіпсіздігін күшейту үшін не істелуде? Бұл туралы "Шығыс Қазақстан облысының сейсмикалық қауіпсіздігі: тәуекелдер, дайындық және қорғау шаралары" брифингінде ШҚО құрылыс, сәулет және қала құрылысы басқармасының жобалау-сметалық бөлімінің басшысы Гүлмира Сәтбаева және ШҚО ТЖД төтенше жағдайлардың алдын алу басқармасының аға инженері Нұрболат Өтеев айтып берді.
— Өткен жылы Шығыс Қазақстан облысы мен Өскеменді егжей-тегжейлі сейсмикалық аймақтарға бөлу карталарының жиынтығы әзірленіп, бекітілді, — деп бөлісті Гүлмира Сәтбаева. — Қазіргі уақытта ол бізде бар және ғимараттар мен құрылыстарды паспорттау үшін негіз болады. Қазақстан Республикасының сейсмологиялық саласын дамытудың кешенді жоспары шеңберінде облыс орталығының ғимараттары мен құрылыстарының сейсмикалық төзімділігіне паспорттау 2025 - 2026 жылдары жүргізілетін болады. Осы мақсаттарға 2025 жылы 580,7 миллион теңге, 2026 жылы — 958,4 миллион теңге бөлу жоспарлануда. Қазіргі уақытта Өскемен бойынша жер сілкінісіне төзімділікке бірінші кезекте паспорттауға жататын әлеуметтік маңызы бар нысандар мен көппәтерлі тұрғын үйлердің тізбесін қалыптастыру бойынша жұмыс жүргізілуде.
Алдын ала деректер бойынша облыс аумағында 2000-нан астам көппәтерлі тұрғын үй және 299 әлеуметтік маңызы бар нысан сейсмикалық күшейтуге жатады (оның ішінде 164 мектеп, 51 балабақша, 84 денсаулық сақтау нысаны).
Қазіргі уақытта облыс аумағында екі сейсмологиялық станция және 12 сейсмодатчик жұмыс істейді. Олар онлайн режимінде жұмыс істейді және деректерді Ұлттық сейсмологиялық бақылау және зерттеу ғылыми орталығының Орталық сейсмологиялық обсерваториясына жібереді. Сейсмостанциялар Зайсан мен Глубокое ауданында орналасқан. 2028 жылға қарай Шығыс Қазақстан облысында 12 сейсмостанция ашу жоспарлануда.
ТЖ туындау қаупі төнген кезде өңірде халықты хабардар ету үшін 72 электр сиренасы, 48 сирена-сөйлеу құрылғысы, 23 цифрлық эфирлік телехабар тарату арнасы және 12 радиохабар тарату арнасы жұмылдырылады.
— Шығыс Қазақстан облысындағы жер сілкіністерінің салдарын жою үшін ШҚО төтенше жағдайлар департаментінде жалпы саны 224 адам және 53 бірлік техника бар күштер мен құралдар тобы құрылды, — деп хабарлады Нұрболат Өтеев. — Облыс аумағында зардап шеккендерді қабылдаудың 182 пункті қарастырылған. Өскемендегі төтенше жағдайлар кезінде азаматтарды қабылдау және уақытша орналастыру пункттерінің мекенжайларын 2ГИС - тен табуға болады.
ШҚО ТЖД мамандары жер сілкінісі кезіндегі тәртіп ережелерін еске салды:
— Алғашқы дүмпу кезінде үй-жайдан шығуға тырысу керек. Алайда, бұл үшін 15-20 секунд қана бар. Егер сіз жүгіріп үлгермесеңіз, орналасқан жеріңізден баспана табуыңыз керек.
- Ғимарат ішіндегі баспана ішкі жүк көтергіш қабырғалардың жанында, есіктердің жанында, күрделі қабырғалардың бұрыштарында, терезелерден, балкондардан және ауыр заттардан алыс жерде таңдалуы керек. Құлаған қоқыстардан немесе ауыр жиһаздардан сақ болыңыз.
- Ғимараттан жүгіріп шықпаңыз, дүмпулердің аяқталуын күтіңіз, содан кейін ғана бөлмеден шығыңыз.
- Лифтті пайдаланбаңыз. Кетер алдында суды, газды, электр қуатын өшіріңіз.
- Өзіңізбен мазасыз чемоданыңызды алыңыз. Сейсмикалық қауіпті аудандардың тұрғындарына құжаттарды, дәрі-дәрмектерді, қажетті заттарды, өнімдерді, фонарь мен жылы заттар салынған чемоданды алдын-ала дайындауға кеңес беріледі.
- Егер сіз сыртта болсаңыз, құлап жатқан қоқыстар мен заттардан аулақ болу үшін электр желілері мен ғимараттардан алыс ашық алаң табыңыз.
- Жер сілкінісі кезінде тыныштықты сақтау және дүрбелеңге түспеу маңызды.
- Қарттар мен мүгедектерге көмек көрсетіңіз.
- Жер сілкінісінен кейін радионы қосып, жер сілкінісінің эпицентрі және одан кейінгі әрекеттер туралы ақпаратты тыңдаңыз.